Yatak Yarası

YATAK YARASI

Yatak yarasına sebebiyet veren unsurlar:
Fazla kilo/ Aşırı zayıflık,
Hareketi engelleyen durumlar (örneğin, devamlı uyku hali, felç…),
Vücudun su toplaması,
Yetersiz beslenme,
İleri yaş,
İdrar ve/veya dışkı kaçırma,
Damarsal hastalıklar,yatak yarasının gelişimini hızlandıran faktörlerdir.

Yatak yaraları en sık kalçanın yan kısımları, topuklar, kalça ekleminin olduğu bölgeler ve kuyruk sokumu (otururken) bölgelerinde görülür. Yatak yaraları 4 evrede gerçekleşmektedir. Birinci evrede; deride parmakla basınca solmayan ve 30 dk.da geçmeyen kızarıklık; ikinci evrede; cilt ve cilt altı dokunun bir kısmı etkilenir, üçüncü evrede deri, deri altı yağ dokusu etkilenir ve son evrede deri altı yağ dokusundan başka kas dokusu, kemikler etkilenmiştir

Yatak yaralarında temel yaklaşım basıncın azaltılması, beslenme desteğinin sağlanması, enfeksiyonun önlenmesi ve yara bakımının yapılmasıdır. Yatak yarası açılmadı ise; cilt bakımı yapılır ve idrar/gaita kaçırma varsa buna yönelik bakım sağlanır.

Yatak Yarasını Önlemek İçin Yapılması Gerekenler:
Cilt ve nemli deri, sıcaklık, ağrı, kırmızılık, hassasiyet, akıntı, açık yaralar yönünden sürekli gözlenmeli,
Derinin aşırı nemli olması önlenmeli,
Yatak çarşaflarının gergin olması sağlanmalı,
Yatak yarası riski olan alanlar ovulmamalı,
İdrar/dışkı kaçırması olan hastalar yakından gözlenmeli,
Tırnakları kısa ve düz kesilmeli,
Hastanın yatış pozisyonu en geç 2 saatte bir değiştirilmeli,
Hasta kuvvet kaybı olan tarafa 20-30 dakikadan uzun süre yatırılmamalı,
Sandalyede oturan hastalar ise en az saatte bir pozisyonlarını değiştirmeli,
Diz altı, bel gibi vücut boşlukları küçük yastıklarla desteklenmeli; gerekirse tabanlarının düşmesini önlemek için ayak tahtası gibi destek malzemeleri kullanılmalı,
Pozisyon verilirken sürtünmeden kaçınılmalı,
Hastaya yatak içinde hareketler yaptırılmalı; ancak yapamayacağı hareketler için zorlanmamalı,
Yatak yarası riski olan ve yatağa bağımlı hastalarda, basıncın dağılımını sağlayan havalı yataklar, su yatakları, parça köpükler ya da silikon yataklar kullanılmalı,
Protein ve vitamin yönünden zengin bir diyet alması sağlanmalı,
Sıvı kısıtlaması yoksa hastanın günde en az 2500 ml sıvı alması sağlanmalı,
Hastanın naylon gibi sentetik giysiler kullanması önlenmelidir.
Yatak Yarası Açılmışsa Neler Yapılmalıdır?
Doktorunuzun ve hemşirenizin önerilerine uygun bakım ve tedavi uygulanır.
Bölge üzerinden fazla basınç kaldırılır.
Yara daima kuru ve temiz tutulur.
Bölgede enfeksiyon varsa doktorunuzun önerisi doğrultusunda pansumanlarla tedavisi sağlanır.
Yara çevresine masaj yapılır.
Yaranın olduğu bölgede en fazla yarım saat olmak üzere en fazla 2 saatte bir pozisyon değiştirilir.
Özel bir diyeti yoksa bol protein ve vitaminli besinler verilir.

Yatak yarasını önleyici en büyük medikal araç havalı yatak dır. Havalı yataklar hastanın vücudunun basınç merkezlerini sürekli değiştirerek kan hücrelerinin sabit kalmasını engeller. Böylece ölümleri gerçekleşmeyen kan hücreleri yaraya sebebiyet veren unsurları ortadan kaldırır. Platin Yatak bir yara oluşumunu önleyen havalı yataklarda olması gereken özellikleri şöle sıralamaktadır. Havalı yatak boru tipi olmalıdır. En az 10 cm yüksekliğinde olmalıdır. Havalı yatak ventilasyon özellikli olmalıdır. Bunun haricinde pozisyon veren havalı yatak modelleride bulunmaktadır. Pozisyon verilmede güçlük çekiliyor veya imkan doğrultusunda hasta yakınlarını etkilemiyor ise mutlaka pozisyon veren havalı yatak modelleri tercih edilmelidir. yatak yarası

Bu Makaleyi Sosyal Mecrada Paylaşabilirsiniz: